Tomas Hillebrand. Transparante schoonheid
Relatie mens – natuur
Het was een belangrijke stap in zijn carrière: zijn uitverkiezing tot deelname aan het Japan Inspiratieproject door de Van Vlissingen Art Foundation voor talentvolle Nederlandse beeldend kunstenaars. Het bracht Tomas Hillebrand (1977) in het land van de rijzende zon om zich onder te dompelen in zijn onderzoeksthema als kunstenaar: de relatie tussen de grootsheid van de natuur en de kwetsbare, maar tevens bedreigende mens. Hij voelt zich verwant aan de romantiek en de inspiratiebronnen die de wederzijdse relatie mens – natuur in zijn belevingswereld oproepen. Van daaruit ontstaan bij hem imaginaire werelden die hij met oude en nieuwe ambachtelijke technieken uitbeeldt. Hillebrand is in zijn kunst perfectionist met een gevoelige, genuanceerde toets. Hij timmert de laatste jaren vooral aan de weg met staande en hangende glasobjecten. De transparantie van het glas combineert hij met elegante, bolle vormen en heldere, veelal zachte kleurschakeringen. Daarbij weet hij door de spiegeling van het glasoppervlak van zijn objecten zowel de omgeving als de kijker subtiel in het kunstwerk te betrekken. Hij benut daarmee optimaal de eigenschappen van het glas. Het materiaal is functioneel geworden aan zijn bedoelingen.
Oosterse invloeden
Nadat Hillebrand de invloeden van zijn Japanse reis had ondergaan, voorzag hij zijn domes van elegante sokkels van glanzende lak. Het resulteerde in intieme objecten van ongekende schoonheid die ogen als tempels van sereniteit. Vorig jaar exposeerde hij met de op de Japanreis geïnspireerde werken in het Museum Jan van der Togt in Amstelveen, dat een grote glascollectie beheert, en in de atelierruimte van Royal Leerdam Crystal. Jan Rudolph de Lorm, de directeur van het Singer Museum te Laren die de opening van de tentoonstelling verrichte, karakteriseerde het werk van Hillebrand in het mekka van de Nederlandse glasproductie als volgt: ‘Vandaag aanschouwen wij het resultaat: Urushi sculpturen, domes, waterkoepels; een combinatie van het 9.000 jaar oude ambacht van Japans lakwerken en het 3.500 jaar oude ambacht van glasblazen. […] Tomas Hillebrand maakt loepzuivere en puntgave creaties, getransformeerd uit zand, soda, kalk, hout en lak. Hij vervaardigt die met een groot technisch raffinement. Het zijn objecten van meditatie. Droomvoertuigen die je leiden naar je eigen fantasiewereld. Je wordt er hebberig van.’ Het is gezien die laatste constatering niet verwonderlijk dat het werk van Hillebrand zijn weg gevonden heeft naar private en museale collecties in binnen- en buitenland.
Glas en zoveel meer
Hij kreeg zijn opleiding in de praktijk onder meer in het atelier van de beeldend kunstenaar Jan Verschoor en werd in de artistieke tradities degelijk opgeleid aan de Rietveld Academie te Amsterdam. Hoewel Hillebrand met zijn domes en andere geblazen glasobjecten furore maakt, beperkt hij zich niet tot die voorwerpen. Zijn zoektocht naar de mogelijkheden van de objecten waar hij nu zo veel succes mee boekt is nog lang niet ten einde. Die conclusie is te trekken wanneer we de gestage ontwikkeling van zijn oeuvre in ogenschouw nemen. Het zou te betreuren zijn wanneer hij die succesformule nu al zou verlaten. Er komen daarvoor in zijn bestendige lijn van met kunst omgaan nog te veel spannende creaties uit zijn koker. Hij weet de hedendaagse mixed media vernieuwend te hanteren. Niet alleen het glas maar ook de geraffineerde combinaties met andere materialen die hij in zijn werk toepast, zullen het deksel van zijn fonkelend spiegelende dozen van Pandora voorlopig ruim geopend houden. En laten we niet vergeten dat het schilderen nog altijd tot zijn (jonge) oeuvre behoort, ook daar is nog veel voor hem te onderzoeken en te experimenteren. In zijn schilderwerk valt zijn romantische geest nog meer op dan bij zijn glasobjecten. De verhalen die hij in zijn schilderijen overbrengt, grijpen terug op grote en kleine herinneringen uit zijn leven en wederom op de schoonheid en inspiratie die hij in de natuur om hem heen ervaart.
Harmonie en respect
Overweldigende natuur tegenover de nietige mens? Inderdaad, bij veel natuurgeweld is de mens nietig en in het bestaan bedreigd. Maar is het niet steeds meer andersom, is het niet juist de mens die de natuur gestaag of met grof geweld bedreigt? De eerste visie vind je vooral terug bij de kunstenaars met de romantische en de symbolische uitbeeldingbehoefte. De tweede vooral bij maatschappijkritische expressionisten. Ik vraag aan Tomas Hillebrand: ‘Waar sta jij?’
Hillebrand: ‘Ik maak een onderscheid tussen mijn persoonlijke opvatting over hoe ik in het leven wil staan, en hoe ik mij in mijn kunst als autonoom, professioneel kunstenaar wil uitdrukken. Het eerste is privé, het tweede ook publiek, omdat ik dat met de toeschouwer deel. Natuurlijk zie ik wat er maar al te vaak fout met de natuur gebeurt en natuurlijk maak ik me zorgen over in wat voor wereld ons pasgeboren kind zal opgroeien. Ik begrijp dat mijn werk ook impliciet een statement is. De natuur geeft mij inspiratie, ik zoek er vooral de harmonie in, zoek en zie de schoonheid ervan. Het materiaal dat ik in mijn kunst gebruik en hoe ik er mee omga, geeft mij het gevoel bewust een knieval voor de natuur te maken. Ik druk er het respect voor de natuur in uit. Hoe zou ik dan de bedreigingen van die natuur kunnen veronachtzamen?’
Verschenen in Toptime Lifestyle Magzine, voorjaar 2015
foto kunstwerk Tomas Hillebrand: Tom Haarsten