De warme abstractie van Ans Bakker-van der Pluijm
Voorjaar 2016 bracht Stichting Vrienden van Ans Bakker-van der Pluijm een boek uit over haar werk. Onderstaand een tekstfragment uit een stuk dat ik over haar schreef.
Warme abstractie… het straalt je tegemoet
Je bladert door het boek, bekijkt de afbeeldingen en voelt hoe de warmte ervanaf straalt. Ans Bakker weet hoe zij de kijker moet verleiden tot het plezier van het kijken. Kunst kan het leven veraangenamen en dat is wat het werk van haar doet. In dat opzicht is het oeuvre uitnodigend en de zintuigen behagend. Ik spreek in dit voorwoord niet voor niets van warme abstractie. Met behulp van de middelen waarover Ans als beeldend kunstenaar beschikt, uit zij die in de klassieke kijkwijzer van kleur, compositie en gebruikte vormen. Het samenspel daarvan vindt bij haar harmonie en de rust van gevonden evenwicht. Het doet dat met subtiele mengkleuren. Met spannende en steeds goed gebalanceerde composities. En met fantasierijke objecten die te raden overlaten om bij ieder opnieuw kijken de interesse vast te houden.
Want wat een kleuren! Kleuren die steeds andere dingen met je doen. Wat de objecten betreft dringt de vraag zich op: Waar kijk ik eigenlijk naar? Ik zie voorwerpen die niet bestaan. Of toch wel? Dan de compositie: Waarom plaatst ze die uit het creatieproces ontsproten artefacten juist zó op het doek? Zo onopvallend opvallend. Bij nadere bekendheid met haar werk ontpoppen ze zich steeds meer als specifiek Ans Bakker, met een eigen signatuur. Zoekt zij daarin symboliek, verborgen bedoelingen, of is het samenvattende geheel van haarhandschrift er ‘zomaar’, louter om het plezier van de vrijheid van de kunst?
Verscholen herkenbaarheid en blijvende vraagtekens…
De schilderijen van Ans roepen op om ze met meer dan gewone aandacht te beschouwen. Als we goed kijken, menen we voorwerpen te zien, ons oog gaat ernaar op zoek. Soms onbewust en intuïtief, soms onderzoekend, spiedend. De conclusie kan al gauw zijn: Ans houdt ons voor de gek, of op zijn minst maakt zij het ons niet gemakkelijk. We denken met wat moeite een tafel te ontdekken uit het schouwspel dat een schilderij van haar ons oog aanbiedt. Maar, zó ziet een tafel er toch nooit uit? Hetzelfde geldt voor een trap, een gebouw, een raam, een personage. Ja eigenlijk met alles wat zij op het linnen met haar kwast en penseel beroerd heeft.
Abstractie in de schilderkunst blijkt weer eens meer dan een monochroom oppervlak, of tot objectiviteit geneutraliseerde combinaties van gemanipuleerde kegels, cirkels en kubussen. Ans Bakker bedient zich in volle creatieve vrijheid van die basiselementen, maar zij betovert ze met haar penseel. In haar bewerking geven ze spanningsvol de suggestie van ergens in het brein opgeslagen voorwerpen. Die ze dan toch weer niet blijken te zijn. Het is een belangrijk kwaliteitscriterium van ware kunst om een bij aanschouwen verkregen eurekagevoel toch weer te moeten prijsgeven voor een andere ontdekking van de geest.